Την ανάγκη επιτάχυνσης των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων σε μια σειρά από βασικούς τομείς λειτουργίας του κράτους και της κοινωνίας, αλλά και επίτευξης προόδου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ετήσια έκθεσή της για την Τουρκία, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα στις Βρυξέλλες.Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ έχουν σημειώσει περιορισμένη πρόοδο, βρίσκονται σε κρίσιμο στάδιο και απαιτείται πλέον από την 'Αγκυρα να επιταχύνει τις προσπάθειές της για την εκπλήρωση των όρων που έχουν τεθεί.Σε ότι αφορά την ενίσχυση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων γίνεται ειδική αναφορά στην ανάγκη να βελτιωθεί η κατάσταση στην ελευθερία έκφρασης, την ελευθερία του τύπου, τις θρησκευτικές ελευθερίες, την ελευθερία των δικαιωμάτων των γυναικών, συνδικάτων και παιδιών.Σε συνέχεια του δημοψηφίσματος της 12ης Σεπτεμβρίου, με το οποίο εγκρίθηκαν μια σειρά από συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, ζητείται από την Τουρκία να εφαρμόσει πιστά τις τροποποιήσεις που αφορούν τον περιορισμό του ρόλου του στρατού.ΕΛΛΑΔΑ Στην έκθεση της Επιτροπής περιλαμβάνονται θετικές αναφορές στα θέματα ιδιαίτερου ελληνικού ενδιαφέροντος με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στο θέμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, στο ζήτημα των περιουσιών της ελληνικής μειονότητας, στην υποχρέωση της Τουρκίας να διατηρεί σχέσεις καλής γειτονίας με ειδική αναφορά να γίνεται στις παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου από τις υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά αλλά και των χωρικών υδάτων, ενώ παράλληλα επισημαίνεται και η στάση της 'Αγκυρας στην αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης.Σε ότι αφορά το Κυπριακό, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι δεν έχει υπάρξει καμία πρόοδος εκ μέρους της Τουρκίας ούτε στο θέμα του πρόσθετου πρωτοκόλλου της 'Αγκυρας αλλά ούτε και στην εξομάλυνση των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία και ζητά από την 'Αγκυρα να κάνει συγκεκριμένα βήματα ώστε να συμβάλει στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για τη συνολική λύση του Κυπριακού.Αναλυτικά, σε ό, τι αφορά τα ειδικότερου ελληνικού ενδιαφέροντος ζητήματα, στην ετήσια έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνεται ότι η Τουρκία και η Ελλάδα συνεχίζουν τις προσπάθειες για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων.Στο πλαίσιο αυτό γίνεται αναφορά στην επίσκεψη που πραγματοποίησε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα στις 13-15 Μαϊου, κατά την οποία υπογράφηκαν μια σειρά από συμφωνίες για συνεργασία στο εμπόριο, την παιδεία, τις μεταφορές, την ενέργεια, τον πολιτισμό και το περιβάλλον.Υπογραμμίζεται ακόμη ότι επιτεύχθηκε διμερής συμφωνία για την επαναπροώθηση λαθρομεταναστών στην Τουρκία, η οποία όμως ακόμη δεν εφαρμόζεται.Επισημαίνεται επίσης ότι ο 47ος κύκλος διερευνητικών επαφών πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2010 στην Αθήνα και σημειώνεται ότι οι επαφές αυτές, οι οποίες έχουν ξεκινήσει από το 2002, έχουν ενταθεί.Στο πλαίσιο της ρητής υποχρέωσης της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας και την επίλυση συνοριακών διαφορών, στην ίδια έκθεση σημειώνεται ότι η απειλή «casus belli» σχετικά με την πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων εξακολουθεί να ισχύει, στη βάση του σχετικού ψηφίσματος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης του 1995.Στο σημείο αυτό γίνεται αναφορά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2009, σύμφωνα με τα οποία η Τουρκία θα πρέπει να δεσμευτεί στην αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και συμπεριλαμβανομένης, εάν αυτό θεωρηθεί αναγκαίο, της δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.Επίσης, στο πλαίσιο αυτό, τονίζεται ότι πρέπει να αποφεύγεται κάθε απειλή ή ενέργεια που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική επίλυση των διαφορών.Στην έκθεση γίνεται επίσης αναφορά στο γεγονός ότι η Ελλάδα έχει διατυπώσει επίσημες διαμαρτυρίες για συνεχιζόμενες τουρκικές παραβιάσεις του εναέριου χώρου με υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά αλλά και των χωρικών υδάτων της Ελλάδας.Στην έκθεση προόδου της Τουρκίας σημειώνεται ακόμη ότι δεν έχει υπάρξει βελτίωση στην κατάσταση της ελληνικής μειονότητας, η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα σχετικά με την εκπαίδευση και την ιδιοκτησία και γίνεται αναφορά στα ζητήματα που αφορούν τους ελληνικούς πληθυσμούς στην Ίμβρο και την Τένεδο.Γίνεται μνεία στους περιορισμούς στην εκπαίδευση των κληρικών και στη μη λειτουργία της ελληνικής ορθόδοξης Σχολής της Χάλκης.Επίσης, σχετικά με το Πατριαρχείο, αναφέρεται ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είναι ελεύθερο να χρησιμοποιεί, σε όλες τις περιπτώσεις, τον εκκλησιαστικό τίτλο «Οικουμενικό».Αναφορά γίνεται και στη θεία λειτουργία που τελέστηκε, μετά από περίπου εννέα δεκαετίες, στις 15 Αυγούστου στην Παναγία Σουμελά της Τραπεζούντας προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη.Παράλληλα, επισημαίνεται ότι συνεχίζονται οι προετοιμασίες για την επιχειρησιακή λειτουργία του αγωγού ITGI μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας.ΚΥΠΡΙΑΚΟ Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, η έκθεση αναφέρεται στη δημόσια στήριξη της Τουρκίας στις συνομιλίες που διεξάγονται μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων για την εξεύρεση συνολικής λύσης του Κυπριακού προβλήματος, υπό τις καλές υπηρεσίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ.Σημειώνεται ότι αναμένεται από την Τουρκία να υποστηρίξει ενεργά τις εν εξελίξει συνομιλίες που έχουν ως στόχο μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού και επισημαίνεται ότι η δέσμευση της Τουρκίας σε αυτή την κατεύθυνση είναι ουσιώδης.Παράλληλα, επισημαίνεται ότι παρά τις συνεχιζόμενες εκκλήσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής και μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2006 και του Δεκεμβρίου του 2009, η Τουρκία δεν σημείωσε καμία πρόοδο στην πλήρη εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της 'Αγκυρας και την ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων της με την Κυπριακή Δημοκρατία.Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή τονίζει ότι είναι επείγουσας σημασίας να εκπληρώσει η Τουρκία τις υποχρεώσεις της για την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της 'Αγκυρας και την εξομάλυνση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία.Η Επιτροπή επισημαίνει ότι θα συνεχίζει να εξετάζει και να αξιολογεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί στα θέματα που καλύπτονται από τη Δήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 και σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της 11ης Δεκεμβρίου 2006.Σε περίπτωση που συνεχιστεί η έλλειψη προόδου, η Επιτροπή προτείνει να συνεχιστούν τα μέτρα που αποφασίστηκαν το 2006 με το πάγωμα κεφαλαίων, εξέλιξη η οποία, όπως επισημαίνει, θα έχει «διαρκή επίπτωση στη συνολική πρόοδο των διαπραγματεύσεων».Γίνεται επίσης αναφορά στο γεγονός ότι η Τουρκία εξακολουθεί να ασκεί βέτο στη συμμετοχή της Κύπρου σε διεθνείς οργανισμούς .Η Επιτροπή επισημαίνει ακόμη ότι η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των συστημάτων ελέγχου του εναερίου χώρου της Τουρκίας και της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζει να εκθέτει σε κίνδυνο την εναέρια ασφάλεια στην περιοχή.Σε ότι αφορά γενικότερα την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων επισημαίνεται ότι τους επόμενους μήνες, η Τουρκία θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στα κεφάλαια του κοινοτικού κεκτημένου που αφορούν τον ανταγωνισμό, τις δημόσιες συμβάσεις, την κοινωνική πολιτική και την απασχόληση.Σύμφωνα με την Επιτροπή, η δέσμη των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που εγκρίθηκε στο δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου συνιστά ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και υπογραμμίζεται ότι η εφαρμογή του πακέτου, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, είναι καθοριστικής σημασίας.Ανησυχία εκφράζεται τέλος για τα κρούσματα διαφθοράς στην Τουρκία.Σε γραπτή δήλωσή της για το περιεχόμενο της έκθεσης της Επιτροπής, η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία Ρία Οομέν Ρόϊτεν αναφέρει ότι η Αγκυρα θα πρέπει να επιδείξει ένα πνεύμα συμβιβασμού και να εντατικοποιήσει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.Αναφερόμενη εξάλλου στην έλλειψη προόδου που παρατηρείται τόσο στην εξομάλυνση των διμερών σχέσεων με την Κύπρο όσο και στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου η Ρ. Ρόϊτεν επισημαίνει ότι αυτή η στάση της Τουρκίας θα επηρεάσει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.ΑΠΕ