Πιο αναλυτικά, η Κομισιόν καλεί την Αγκυρα να καταβάλει συμπληρωματικές προσπάθειες σε ό,τι αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα, κυρίως σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης (με τερματισμό των διώξεων κατά συγγραφέων, δημοσιογράφων και του περιορισμού της ελεύθερης χρήσης του Ιντερνετ), τα δικαιώματα των γυναικών και τις θρησκευτικές ελευθερίες.
Η Επιτροπή διαμηνύει στην Τουρκία ότι για να δοθεί ώθηση στο ρυθμό των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, προϋπόθεση είναι να προχωρήσει η Τουρκία στην πλήρη εφαρμογή των υποχρεώσεων της σχετικά με την Τελωνειακή Ενωση και να σημειώσει πρόοδο στην εξομάλυνση των σχέσεων της με την Κυπριακή Δημοκρατία. Επίσης, επισημαίνεται ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να παρακολουθεί και να αξιολογεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε αυτά τα θέματα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου.
Η Επιτροπή αναφέρει ακόμη ότι θα καταβάλει προσπάθειες ώστε να υπάρξει «ένας νέος εποικοδομητικός κύκλος στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας». Η Επιτροπή σημειώνει μάλιστα ότι θα πρέπει να θεσπιστεί ένα «νέο και θετικό πρόγραμμα» που θα διασφαλίσει την ανάπτυξη «πιο εποικοδομητικών και σταθερών σχέσεων». Το πρόγραμμα αυτό, σύμφωνα με την Επιτροπή, θα πρέπει να καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων όπως η στενότερη συνεργασία για τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις , το καθεστώς της βίζας, το θέμα της μετανάστευσης , η ενέργεια , η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και οι εμπορικές ανταλλαγές.
ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στην έκθεση γίνεται αναφορά στις συνεχιζόμενες προσπάθειες για τη βελτίωσή τους και υπογραμμίζεται ότι η Τουρκία θα πρέπει να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για την εξεύρεση λύσης στα διμερή ζητήματα που δεν έχουν επιλυθεί, συμπεριλαμβανομένων των συνοριακών διαφορών. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή σημειώνει ότι η Ελλάδα έχει προβεί σε επίσημες διαμαρτυρίες σχετικά με την παραβίαση των χωρικών υδάτων και του εναερίου χώρου από την πλευρά της Τουρκίας, κυρίως με τις υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά. Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά τα ειδικότερου ελληνικού ενδιαφέροντος ζητήματα, στην ετήσια έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνεται ότι η Τουρκία και η Ελλάδα συνεχίζουν τις προσπάθειες για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται αναφορά στην επίσκεψη που πραγματοποίησε ο Ελληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου στο Ερζουρούμ στις 7-9 Ιανουαρίου 2011.
Επισημαίνεται επίσης ότι ο 53ος κύκλος διερευνητικών επαφών πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2011 στην Ελλάδα και σημειώνεται ότι οι επαφές αυτές, οι οποίες έχουν ξεκινήσει από το 2002, έχουν ενταθεί από τον Οκτώβριο του 2009. Στο πλαίσιο της ρητής υποχρέωσης της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας και την επίλυση συνοριακών διαφορών, στην ίδια έκθεση σημειώνεται ότι η απειλή casus belli σχετικά με την πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων εξακολουθεί να ισχύει, στη βάση του σχετικού ψηφίσματος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης του 1995. Στο σημείο αυτό, γίνεται αναφορά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2010 ,σύμφωνα με τα οποία η Τουρκία θα πρέπει να δεσμευτεί στην αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και συμπεριλαμβανομένης, εάν αυτό θεωρηθεί αναγκαίο, της δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Επίσης, στο πλαίσιο αυτό, τονίζεται ότι πρέπει να αποφεύγεται κάθε απειλή ή ενέργεια που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική επίλυση των διαφορών.
ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για τις «πρόσφατες εντάσεις που στιγμάτησαν τις σχέσεις Τουρκίας και Κύπρου» και υπενθυμίζει ότι το Συμβούλιο κάλεσε την Τουρκία να αποφεύγει «οποιαδήποτε είδους απειλή, πηγής προστριβής ή ενέργειας που θα μπορούσε να βλάψει τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών». Υπογραμμίζεται επίσης ότι η ΕΕ επιμένει στην κατοχύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των χωρών μελών της Ενωσης τα οποία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το δικαίωμα να συνάπτουν διμερείς συμφωνίες με βάση το κοινοτικό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το Κυπριακό, η Επιτροπή αναφέρει ότι υποστηρίζει αποφασιστικά τις προσπάθειες των δύο ηγετών, οι οποίοι έχουν εντατικοποιήσει τις διαπραγματεύσεις με στόχο τη συνολική λύση του πολιτικού προβλήματος υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Αναφέρεται επίσης ότι η Επιτροπή παρέχει τεχνικές συμβουλές για τα θέματα που άπτονται του κοινοτικού κεκτημένου.
Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι η Επιτροπή καλεί επισταμμένα τους δύο ηγέτες να καταλήξουν στους αναγκαίους συμβιβασμούς για επιτυχή κατάληξη των συνομιλιών και ενθαρρύνει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους με στόχο τη συνολική λύση του Κυπριακού. Η Επιτροπή σημειώνει ακόμη ότι, με δεδομένο ότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε μια εντατική φάση, είναι καθοριστικής σημασίας όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να συμβάλουν στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων.
Παρουσιάζοντας την έκθεση της Επιτροπής ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος Στέφαν Φούλε κάλεσε τους δύο ηγέτες στην Κύπρο να καταβάλουν προσπάθειες για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων ενδεχομένως πριν από την ανάληψη της προεδρίας της ΕΕ από την Κύπρο το δεύτερο εξάμηνο του 2012.
Για το θέμα των γεωτρήσεων που διενεργεί η Κύπρος εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης τόνισε ότι είναι δικαίωμα κάθε κράτους μέλους να συνάπτει διμερείς συμβατικές συμφωνίες με οποιαδήποτε άλλη χώρα, σύμφωνα με το κοινοτικό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο. Δεν χωρούν απειλές για τη χρήση στρατιωτικής δύναμης, πηγές έντασης και γενικά δράσης που θα αντιβαίνουν στο πνεύμα της ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών, προειδοποίησε χαρακτηριστικά ο Στ. Φούλε, ο οποίος κάλεσε εκ νέου την Τουρκία να προχωρήσει σε εξομάλυνση των σχέσεών της με την Κύπρο.
Η Aγκυρα θα αποφύγει οποιαδήποτε συνάντηση με το Συμβούλιο σύνδεσης της ΕΕ κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας
Επικριτικός ήταν ο αρμόδιος για θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης, Τούρκος υπουργός Εγκεμέν Μπαγίς, για τα όσα αναφέρονται στην Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία, ειδικά ως προς το Κυπριακό, τις μειονότητες και την ελευθερία του τύπου στη γείτονα, σε συνέντευξη τύπου που έδωσε στην Κωνσταντινούπολη.
"Μας βάζει σε σκέψεις το γεγονός ότι η ΕΕ προστατεύει αυτούς που δεν επιθυμούν τη λύση. Η Τουρκική πλευρά ήταν πάντα υπέρ της λύσης. Δεν δεχόμαστε το συσχετισμό της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ με την επίλυση του Κυπριακού. Δεν θα πληρώσει το αδιέξοδο ο Τουρκοκυπριακός λαός", είπε ο Μπαγίς και τόνισε ότι "η έκθεση προόδου πρέπει να πάρει μορφή έκθεσης που δεν σαμποτάρεται από τις γεωτρήσεις. Υπάρχει στα τούρκικά μια έκφραση: Έριξε ένας τρελός μια πέτρα στο πηγάδι και δεν μπόρεσαν να τη βγάλουν σαράντα γνωστικοί. Το Κυπριακό πρέπει να πάψει να έχει τη μορφή αυτή. Ο κοινός νους πρέπει να επικρατήσει και στο Κυπριακό και στις σχέσεις με την ΕΕ".
Ως προς το θέμα της Κυπριακής προεδρίας στην ΕΕ του 2012, ο Μπαγίς είπε ότι "θέλουμε το 2012 να είναι ενωμένη η προεδρία. Αυτοί που πρέπει να αποδείξουν ότι θέλουν λύση είναι οι Ελληνοκύπριοι κι όχι εμείς". Απαντώντας σε ερώτηση αν του χρόνου θα σχολιάσει πάλι την έκθεση που θα εκδοθεί επί προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, είπε "θα τη σχολιάσουμε και του χρόνου την έκθεση, γιατί είναι της Επιτροπής και δεν έχει σχέση με την προεδρία, δεν θα καθίσουμε απλώς στο ίδιο τραπέζι που θα είναι και η Κύπρος". Αναφερόμενος στις έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Μπαγίς είπε "όσο περισσότερο ενεργούν οι Ελληνοκύπριοι στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία θα αντιδρά συνεχώς" τονίζοντας ότι "είναι στα χέρια των Ελληνοκυπρίων η κατάσταση στη Μεσόγειο".
Σύμφωνα με τον κ. Μπαγίς "το πιο ενοχλητικό σημείο της έκθεσης είναι απαράδεκτος ο ισχυρισμός ότι συνεχίζεται στην Τουρκία ο περιορισμός των μειονοτικών δικαιωμάτων". Ως προς το πνεύμα της έκθεσης, ο κ. Μπαγίς είπε πως είναι "τσιγγούνικη στους επαίνους και υπερβολική στις επικρίσεις". Σημείωσε δε ότι "στόχος της Τουρκίας είναι η πλήρης ένταξη στην ΕΕ" και ότι "οποιοσδήποτε άλλος στόχος, είναι απαράδεκτος". Ο κ. Μπαγίς επέκρινε και τα όσα αναφέρονται στην έκθεση σχετικά με την ελευθερία του τύπου. Στην Τουρκία δεν υπάρχει ούτε ένας δημοσιογράφος που να έχει συλληφθεί για τη δημοσιογραφική του δραστηριότητα. Αυτοί που αναφέρονται στην έκθεση προόδου, έχουν συλληφθεί για άλλες κατηγορίες, είπε και τόνισε: "Η Τουρκία διανύει την πιο δημοκρατική της περίοδο".
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ