property="content:encoded">Μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2010 θα έχουν την ευκαιρία οι επισκέπτες του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης να μυηθούν σε νέους τρόπους θέασης της βυζαντινής τέχνης και της αρχιτεκτονικής, μέσα από την έκθεση «Αρχιτεκτονική ως Εικόνα. Πρόσληψη και αναπαράσταση της αρχιτεκτονικής στη βυζαντινή τέχνη».
Πρόκειται για την πρώτη έκθεση διεθνώς που ερευνά το ζήτημα της πρόσληψης και απόδοσης του αρχιτεκτονικού χώρου στη βυζαντινή τέχνη, παρουσιάζοντας το απόσταγμα πολυετούς έρευνας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και του Πανεπιστημίου του Princeton. Εικόνες και χειρόγραφα που απεικονίζουν αρχιτεκτονήματα, λειτουργικά σκεύη, λίθινα ή μεταλλικά αντικείμενα μικροτεχνίας αλλά και προπλάσματα κτιρίων και ναών συγκεντρώθηκαν στη Θεσσαλονίκη από τα πιο γνωστά μουσεία και συλλογές βυζαντινής τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, από την Αρμενία και τη Ρωσία μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Η ενότητα της εισόδου αποτελεί ένα εντυπωσιακό εισαγωγικό σχόλιο στο θέμα της έννοιας της αναπαράστασης, καθώς ένα ολόγραμμα ναού της Γεωργίας και ένα παράθεμα του Ιωάννη Δαμασκηνού συνοδεύουν το εισαγωγικό κείμενο της έκθεσης. Τα εκθέματα οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες αναπαραστάσεων, κάθε μία από τις οποίες αποκαλύπτει μία από τις βασικές πλευρές του θέματος. Έτσι, οι «γενικές» αναπαραστάσεις αναφέρονται σε σχήματα και μορφές που αποτελούν ένα είδος λεξιλογίου της αρχιτεκτονικής αναπαράστασης. Αρχιτεκτονήματα των οποίων η ταυτότητα δηλώνεται, κυρίως μέσω της επιγραφής που φέρουν, παρουσιάζονται στην ενότητα των ειδικών αναπαραστάσεων. Οι συμβολικές αναπαραστάσεις αναφέρονται στη συμβολική σημασία που εμπεριέχεται στις αρχιτεκτονικές μορφές, ενώ, τέλος, παρουσιάζεται η Ιερουσαλήμ ως πραγματικός και συμβολικός τόπος επιτομής του χριστιανισμού.
Μέσα από την έκθεση διαφαίνεται τόσο η διαχρονικότητα χαρακτηριστικών στοιχείων στον τρόπο σύλληψης και απεικόνισης της αρχιτεκτονικής στη βυζαντινή τέχνη, όσο και η διαφορετική οπτική σε σχέση με την τέχνη της Δύσης και τις προσεγγίσεις της Αναγέννησης. Οι παραστάσεις αρχιτεκτονημάτων στη βυζαντινή τέχνη, λόγου χάρη, απεικονίζουν εσωτερικούς χώρους κτιρίων ταυτόχρονα με εξωτερικές όψεις, στοιχείο που σύμφωνα με τους κανόνες της Αναγέννησης εκλαμβάνεται ως παρανόηση ή αδεξιότητα απόδοσης του χώρου. Ωστόσο, στο πλαίσιο της βυζαντινής σκέψης, πρόκειται για μια ηθελημένη πρακτική που εκφράζει λεπτές θεολογικές αποχρώσεις ανάμεσα στον συγκεκριμένο και τον υπερβατικό χώρο, μέσα σε έναν απροσδιόριστο χρόνο.
Η έκθεση συνδιοργανώνεται από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και το Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου του Princeton. Μετά την παρουσίασή της στη Θεσσαλονίκη θα μεταφερθεί στο Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου του Princeton, όπου και θα παρουσιάζεται από τις 6 Μαρτίου έως τις 7 Ιουνίου 2010.
