Λαμβανομένου υπόψη του ρόλου τους στις διαδηλώσεις και τη διάδοση της πληροφορίας κατά τις εξεγέρσεις της Μέσης Ανατολής, τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter, εγκωμιάζονται τους τελευταίους μήνες για τη δυνατότητά τους να δώσουν ισχυρά πολιτικά εργαλεία στα χέρια των καταπιεσμένων πληθυσμών.
Η Τουρκία, μια εκδημοκρατισμένη χώρα που διαθέτει την τέταρτη σε μέγεθος κοινότητα χρηστών του Facebook στον κόσμο, βρίσκεται επίσης εν μέσω εγρήγορσης όσον αφορά τις κοινωνικές και τις πολιτικές δυνατότητες που παρέχουν τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης.
Ο Οζγκούρ Ουκάν, καθηγητής του πανεπιστημίου Bilgi, αναφέρει στους SETimes ότι μέχρι πρόσφατα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνταν στην Τουρκία με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη -- να κάνεις φίλους, να κρατήσεις επαφή και να κλείσεις ραντεβού, αυτό όμως αλλάζει.
"Τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς το πολιτικό περιβάλλον έχει γίνει πιο άκαμπτο, το πολιτικό βάρος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει αυξηθεί" εξηγεί. "Τα ιστολόγια, από τη μια, και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από την άλλη, άρχισαν να μεταμορφώνονται σε πολιτικό βήμα, τόπο δημόσιας συζήτησης".
Ο Μπουράκ Αρικάν, ο οποίος ασχολείται με τα μέσα ενημέρωσης, εξηγεί ότι ο πολιτικός ακτιβισμός μέσω του διαδικτύου στην Τουρκία προσεγγίζεται όχι μόνο μέσω των τοποθεσιών κοινωνικής δικτύωσης αλλά και μέσω ανώνυμων λιστών προσωπικών email, οι συνδρομητές των οποίων ανέρχονται σε χιλιάδες.
Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την πολιτικοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι η απειλή της αυξημένης διαδικτυακής λογοκρισίας. Κατά τα τελευταία χρόνια, πληθώρα ιστοσελίδων απαγορεύτηκαν στην Τουρκία, η πιο γνωστή είναι η περίπτωση της ιστοσελίδας ανταλλαγής βίντεο, του YouTube. Πολύ πρόσφατα, η δημοφιλής τοποθεσία Blogger, η οποία φιλοξενεί μπλόγκερ, μπλοκάρονταν κατά διαστήματα, προτρέποντας τη δημιουργία ομάδων όπως "Don't Touch My Blog".
Το νομοσχέδιο, που προβλεπόταν για τις 22 Αυγούστου και θα επέβαλε φίλτρα στην πρόσβαση στο διαδίκτυο, προκάλεσε τεράστια κατακραυγή που κορυφώθηκε με την εθνική διαμαρτυρία της 15ης Μαΐου, που έλαβε χώρα σε πολλές τοποθεσίες.
"Νομίζω ότι θα δούμε πολύ περισσότερο από αυτές τις μορφές διάδρασης στο μέλλον" λέει ο Γιαμάν Ακντενίζ, καθηγητής της νομικής στο πανεπιστήμιο Bilgi και ιδρυτής της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης "Cyber-Rights & Cyber-Liberties", ο οποίος ανάφερε επίσης ότι και τα ίδια τα πολιτικά κόμματα έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στον προεκλογικό τους αγώνα.
Ο Ερντέμ Ντιλμπάζ, διοργανωτής της διαδήλωσης κατά της λογοκρισίας στο διαδίκτυο, λέει ότι το είδος του ακτιβισμού στο οποίο εμπλέκεται δεν περιορίζεται σε έναν μόνο στόχο ούτε και επιδιώκεται υπό την αιγίδα μιας μόνο ομάδας.
"Οργανώνω τις εκδηλώσεις αυτές ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες" λέει στους SETimes. "Βάζω στην άκρη τις κλασικές μεθόδους διαμαρτυρίας και διοργανώνω εναλλακτικές μορφές 'διασκε-δραστικότητας', που τραβούν την προσοχή, λέει, παίζοντας με τις τουρκικές λέξεις για διασκέδαση και δράση.
Ο Αρικάν πιστεύει ότι ο σημερινός ακτιβισμός πηγάζει κυρίως από το φόβο. Εν όψει γεγονότων όπως η ανάκληση από την Αίγυπτο της πρόσβασης στο διαδίκτυο εν μέσω αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, λέει ο Αρικάν, η τουρκική νεολαία έχει συνειδητοποιήσει περισσότερο ότι η απειλή αυτή είναι δυνατή και στη δική τους χώρα.
"Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν τώρα ότι η κυβέρνηση μπορεί, έτσι απλά, να κλείσει το διαδίκτυο", λέει.
Από τότε που δημοσιεύτηκε το άρθρο του, στο οποίο περιγράφει δικτυακές οργανωτικές στρατηγικές εν όψει πραξικοπήματος, λέει ο Αρικάν, "τον πλησιάζουν νέοι άνθρωποι που θέλουν να διοργανώσουν εργαστήρια γι' αυτό, που θέλουν να μάθουν πώς να πετύχουν αυτόν τον τρόπο δικτύωσης των ημι-μακρινών αποστάσεων" ως ένας τρόπος αντίδρασης στα κυβερνητικά μέτρα.
Ωστόσο, ο διαδικτυακός ακτιβισμός εγκυμονεί κινδύνους, όπως τονίζουν και ο Ουκάν και ο Αρικάν. Όροι όπως "slacktivism" και "click activism" έχουν χρησιμοποιηθεί για να περιγράψουν ανθρώπους που είναι ενεργοί στο διαδίκτυο, καταβάλλουν όμως μικρή προσπάθεια για να γίνουν υπαρκτές αλλαγές στον πραγματικό κόσμο.
"Είμαι ανάμεσα σε εκείνους που πιστεύουν ότι χρειάζεται να υπάρξει επαφή ανάμεσα στον ψηφιακό ακτιβισμό και το δρόμο" λέει ο Ουκάν. "Κατά κάποιο τρόπο, χρειάζεται να υπάρξει μια διαπερατή σχέση μεταξύ αυτών των δύο παράλληλων κόσμων".
(SETimes.com)
