Yunanistan'ın sırtındaki dev borç yükü ve kamu finansmanına ilişkin kaygılar, küresel piyasaları alt üst ederken Yunan ekonomisinin geleceğine ilişkin belirsizlik devam ediyor.

Yunan hükümetinin bir bölümünü 19 Mayıs'a dek ödemek zorunda olduğu yaklaşık 300 milyar euroluk (400 milyar ABD doları) borcu bulunuyor.

Yunanistan'ın bu tarihe kadar 9 milyar Euro bulması gerekiyor.

Yunanistan, Avrupa Birliği ile Uluslararası Para Fonu IMF'den borç yükü karşısında mali yardımda bulunması için resmen talepte bulundu.

Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's'un Yunanistan'ı "yatırım yapılamaz" ilan etmesi üzerine küresel piyasalar düştü.

Yunanistan'daki ekonomik sorunlar, Avrupa'nın geri kalanına yayılabileceği ve yeni bir mali krize yol açabileceği kaygısı var.

Neden Yunanistan böyle bir sorunla karşı karşıya?

Son yıllarda kamu harcamalarını aşırı artıran Yunanistan'da borç yükü de yükseldi.

Bu dönemde kamu sektöründe çalışanların maaşları da ikiye katlandı.

Bununla beraber yaygın şekilde vergi kaçakçılığı vakalarının görülmesi gelir vergilerine darbe vurdu.

Küresel mali kriz, Yunanistan'ı hazırlıksız yakaladı.

Yunanistan'ın geçen yılki bütçe açığı gayrı safi milli hasılasının yüzde 13,6'sına denk düşüyordu.

Bu rakam, Euro bölgesi ülkelerine konan sınırın tam dört katı.

Yunanistan, Euro bölgesi ülkeleri ve IMF'den bu yıl için 45 milyar Euro talep ediyor ama daha fazla yardım gerekip gerekmeyeceği ya da bir anlaşma üzerine uzlaşılması konularında kaygılar giderilmiş değil.

Bu durum neden Yunanistan dışındaki ülkeleri kaygılandırıyor?

Euro bölgesi içindeki herkes ve Euro bölgesiyle ticaret yapan herkes, Avrupa ortak para birimi üzerindeki etkileri yüzünden bu durumdan etkileniyor.

Gelecek yıl Yunanistan'a ortaklaşa 30 milyar Euro kredi verme konusunda anlaşan 15 Euro kullanan ülkedeki vergi mükellefleri, bir anlamda Yunanistan'ın borç yükünü de üstlenmiş oluyor.

Yunanistan'daki sorunların domino etkisi yaratarak Portekiz, İrlanda, İtalya ve İspanya gibi Euro bölgesindeki nispeten zayıf ülkeleri de etkilemesinden korkuluyor.

Bu kaygılar, kamu borçları üzerindeki faiz oranlarının artmasına yol açarken, dolayısıyla, bu ülkelerin piyasalardan borçlanmasını daha pahalı hale getirdi.

Bu konuda Yunanistan ne yapıyor?

Yunanistan, bütçe açığını kapatmayı amaçlayan önlemler ilan etti. Bunun için, 4,8 euroluk tasarruf yapılabilmesini sağlayacak bir önlem paketi onaylandı.

Yunan hükümeti, kamu çalışanlarının maaşlarını dondurmayı ve vergileri artırmayı planlıyor, ülkede petrol fiyatları da artırılacak.

Ortalama emeklilik yaşının da yükseltilmesi hedefleniyor.

Kriz Yunanistan'da nasıl algılanıyor?

Bir dizi protesto düzenlenirken, bunların bazılarında şiddet olayları yaşandı. Yapılan grevler, okulların kapanmasına, hastanelerde sınırlı hizmet verilmesine ve toplu taşımanın durmasına sebep oldu.

Bir çok kamu çalışanı, ekonomik krizin Avrupa merkez bankaları ve uluslararası spekülatörler gibi dış güçlerin işi olduğuna inanıyor.

Ülkedeki iki büyük sendika, önlem paketini, barbarca diye niteledi.

Bundan sonra ne olacak?

Yunanistan, Avrupalı yetkililer ve IMF arasındaki görüşmeler geçen hafta başladı. Yardım paketinin ayrıntıları ne kadar kısa sürede netleşirse, Yunanistan da borçlarını daha kolay ödeyebilecek.

Teoride bu Yunan hükümetinin borçlanma maliyetinin düşmesi ve Euro'nun son haftalardaki düşüşün ardından güçlenmeye başlaması demek

Ama Almanya'nın tereddütleri nedeniyle bir anlaşmaya varılamayabileceği yolunda kaygılar hakim.

Yunanistan Euro bölgesini terkedemez mi?

Borsa simsarları büyük bütçe açıkları olan Yunanistan, İspanya ve Portekiz gibi bazı ülkelerin Euro bölgesinden çıkmaya istekli olabileceklerinden endişeliydi.

Euro'dan çıkan bir ülke, rekabeti artırabilmek amacıyla para biriminin değer kaybetmesine izin verebiliyor.

Ancak yatırımcılar böyle bir durumda, mali piyasalarda ciddi çatlakların görülmesinden ve başka ülkelerin de ortak para birimini terketmesinden kaygılanıyor.

Bununla beraber AB, Euro bölgesini bir arada tutmayı vaat ederek Euro’dan ayrılma yolundaki tartışmaları görmezden geliyor.

Ayrıca ortak para biriminden çıkmaya dair herhangi bir hukuki mekanizma da bulunmuyor.

Yunanistan ile diğer ülkeleri kıyaslarsak?

Yunanistan, Euro bölgesi kurallarına uymayan tek ülke değil. Euro bölgesi, 16 üye devletin her birine bütçe açığının yüzde 3'ü aşmamasını şart koşuyor.

Örneğin Euro bölgesi üyesi olmayan İngiltere'de bu rakam yüzde13.

Kaynak:BBC